راهنمای نحوه استفاده از پردازش زبان طبیعی در روان درمانی

 کاربرد پردازش زبان طبیعی در روان درمانی- شیوه درمانی جدید در حوزه سلامت و بهداشت روان

با توجه به اینکه امروزه صحبت درباره بهداشت روان بیش از هر زمان دیگری مطرح است، بیشتر ما به طور فعال برای طیف وسیعی از موضوعات از اضطراب گرفته تا افسردگی و درمان OCD به دنبال کمک هستیم. اما وقتی نوبت به درمان می‌رسد، هیچ روش درمانی دقیقی متناسب با این موضوعات وجود ندارد. گزینه‌های مختلف بسیاری وجود دارد، از جمله داروهای مختلف و گفتار درمانی. یکی از جدیدترین گزینه‌های موجود، که محبوبیت آن روز به روز بیشتر می‌شود،  Neuro Linguistic Programming (برنامه نویسی زبانی عصبی) یا همان NLP (پردازش زبان طبیعی) است.

از آن‌جا که این شکل خاص روان درمانی به اندازه رفتار درمانی شناختی (CBT) شناخته شده نیست، ما آنا ویلیامسون (Anna Williamson)، نویسنده، مربی سبک زندگی و استاد NLP (پردازش زبان طبیعی) خواسته شده تا دقیقا توضیح دهد که NLP چیست و چگونه کار می‌کند.

با این‌حال، پیش از آغاز، بسیار مهم است که توجه داشته باشید که NLP در روش‌های روان درمانی موضوع جنجال‌برانگیز است و بسیاری ادعا می کنند که این امر مهم به دلیل فقدان شواهد معتبر علمی، یک موضوع شبه علم است (شبه علم، به موضوع، باور و کارهایی گفته می‌شود که به غلط با عنوان علم ارائه می‌شود. به این عبارت در انگلیسی pseudoscince گفته می‌شود). ما در این‌جا، سعی داریم تا به بررسی این جنبه از NLP (پردازش زبان طبیعی) ‌بپردازیم.

پردازش زبان طبیعی چیست و چگونه کار می‌کند؟

ویلیامسون عقیده دارد که برنامه‌نویسی زبان عصبی یا همان NLP، نوعی روان درمانی عملی است که سعی در درک چگونگی سامان‌بندی تفکر، احساس، زبان و رفتار بشر دارد تا بتواند نتیجه‌ای را تولید کند. این تمرین معمولا توسط یک مربی آموزش دیده انجام می‎شود، کسی که برای شناسایی، درک و در صورت لزوم تغییر رفتارها و طرز فکر بیمار و متقاضی با وی کار می‌کند. ویلیامسون عقیده دارد که استفاده از NLP در روان درمانی اساسا فرآیندی است برای درک چگونگی کارکرد ذهن بشر. این مطالعه، تمرینی برای ارتباط برقرار کردن عالی با خود و دیگران، به منظور دستیابی به اهداف شخصی و یا شغلی است.

ویلیامسون خاطر نشان می‌کند که این اهداف می‎توانند هر چیزی باشند که برای تغییرات مثبت نیاز به تغییر داشته باشد. آن‌ها می‌توانند شامل هر چیزی باشند که باعث عقب نگاه داشتن شخص می‌شود، حالت ذهنی غیرمفید و منفی که باید به چالش کشیده شود، مورد توجه قرار گیرد و دوباره برنامه‌ریزی شود. NLP (پردازش زبان طبیعی) با شناسایی ارزش‌ها و باورهای اصلی کار می‌کند و نشان می‌دهد چگونه کسی می‌تواند به جایی که می‌خواهد برود و از هر مانعی عبور کند.

ویلیامسون چنین می‌گوید: “تغییر الگوهای زبانی و رفتاری برای به دست آوردن نتیجه مثبت‌تر  و کمک به فرد متقاضی برای داشتن ذهنی قوی‌تر و احساس قدرت در خود، اساسا بخش بزرگی از کاربرد NLP در روان درمانی است. شاید این همان دلیل اصلی باشد که توضیح می‌دهد چرا افراد ممکن است در زندگی به دنبال یک مربی سبک زندگی یا روانشناس باشند. استفاده از NLP (پردازش زبان طبیعی) در روان درمانی، تحت قانون “اهمیت احساس پنجگانه اساسی بشر” کار می‌کند و این‌که چگونه این حس‌ها نقش اساسی در توضیح چگونگی تفسیر موضوعات مختلف در زندگی‌مان دارد.”

پردازش زبان طبیعی در روان درمانی برای چه استفاده می‌شود؟

ویلیامسون می‌گوید که به دلایل مختلف می‌توان از NLP (پردازش زبان طبیعی) استفاده کرد. از این روش نه تنها می‌توان به عنوان کمکی بالقوه برای موضوعاتی که با بهداشت و سلامت روان در تضادند (مانند اضطراب)، استفاده کرد؛ بلکه از آن نیز می‌توان برای کمک به کسانی استفاده کرد که علاقه‌مند به پیشرفت در زندگی شخصی‌شان هستند. ویلیامسون افزود که پیشرفت در شغل و تجارت شخصی و بهبود عملکرد کاری از دلایل مورد توجه برای کمک گرفتن از یک مربی NLP است.

NLP (پردازش زبان طبیعی) روی چه کسانی بهتر کار می‌کند؟

ویلیامسون عقیده دارد: “اساسا هرکسی می‌تواند از NLP در روان درمانی بهره‌مند شود، این مسئله شناخت بهتر خود و ذهنتان، تغییر افکار و رفتارهاست که می‌تواند نتایج بسیار خوبی در پی داشته باشد. با این‌حال، پیش از آغاز هر نوع درمانی، همیشه توصیه می‌شود ابتدا در مورد درمانگر، مربی یا پزشک خود تحقیق کنید (از درخواست مدارک صلاحیت آن‌ها نترسید و جلسات اولیه را با چندین نفر ترتیب دهید، تا زمانی‌که آن‌چه مناسبتان است، بیابید).

روش‌های معمول NLP در روان درمانی کدامند؟

ویلیامسون این‌گونه توضیح می‌دهد: “صدها تکنیک NLP (پردازش زبان طبیعی) وجود دارد که می‌تواند به افراد در شناسایی آنچه که واقعا در طلب آن هستند و آنچه باید برای پیشرفت و رسیدن به سطح زندگی برتر تغییر دهند، کمک کند.”

وی همچنین به برخی از موضوعات مورد علاقه خود در زمینه NLP در روان درمانی اشاره کرد:

• لنگر انداختن: ایجاد و استفاده از محرک برای کمک به متقاضی در رسیدن به یک وضعیت مطلوب مثبت.
• ارتباط برقرار کردن و قطع ارتباط: جایی که کسی تشویق می‌شود که دیدگاه‌های شخص اول و سوم را به منظور تغییر رفتار و رفع هر گونه چالش درونی را امتحان کند.
• تنظیم مجدد: ابزاری قدرتمند در کمک به شخص در مشاهده یک وضعیت، احساس، رفتار به شکلی متفاوت و قابل‌کنترل‌تر.

 NLP (پردازش زبان طبیعی) در مقایسه با انواع روان درمانی سنتی چقدر جدید است؟

ویلیامسون چنین می‌گوید: NLP (پردازش زبان طبیعی) در دهه 1970 توسط ریچارد بندلر و جان گریندر ابداع و توسعه داده شد. وقتی این روش با دیگر روش‌های درمانی (مانند روش روان‌شناختی سنتی CBT) مقایسه شود، متوجه می‌شوید که NLP در روان درمانی از حوزه‌های جدید این بلوک به شمار می‌آید.

ویلیامسون این‌گونه ادامه می‌دهد که: “در حالی‌که CBT می‌تواند در ایجاد تغییرات قابل اثبات برای بیمار بسیار کارآمد باشد، مردم می‌توانند NLP را برای رویکردهایی کمی متفاوت و عمیق‌تر برگزینند.”

چرا برخی NLP را جنجال بر‌انگیز می‌دانند؟

مخلص کلام، شواهد علمی در مورد ادعاهای مطرح شده توسط طرفداران NLP در روان درمانی بسیار کم است. همچنین بسیاری این روش را شبه علم بیان کرده‌اند و همین ‌امر باعث بی‌اعتبار شدن آن در مجامع علمی شده است. دکتر روانشناس راب یونگ (Dr. Rob Yeung)، در وبلاگی چنین نوشته است: در طی یک بررسی انجام شده در سال 2006، درمان‌های مختلف (از کم‌اعتبارترین تا معتبرترین آن‌ها) 101 متخصص بهداشت روان، مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت که از این میان NLP در روان درمانی کم‌ترین نمره و اعتبار را به خود اختصاص داده است. او این مقاله را با این عنوان آغاز نمود: ” NLP نمره 3.87 از 5 گرفت.” در حقیقت، این نمره بیانگر این امر مهم است که این روش در روان ‌درمانی، از بی‌اعتبارترین روش‌هاست.

آنتونی گرانت (Anthony Grant)، محقق دانشگاه سیدنی، خاطر نشان کرد: بسیاری از محققان استدلال می‌كنند كه NLP در روان درمانی مبتنی بر شواهد علمی نیست (به عنوان مثال شواهد بسیار کمی وجود دارد که ثابت می‌کند که پردازش زبان طبیعی در روان درمانی واقعا كاربرد دارد). از طرف دیگر نیز متخصصانی هستند که از این روش استفاده کرده و پیشرفت چشم‌گیری در متقاضیان خود به چشم دیده‌اند. وی ادامه داد: “محققان و روانشناسان واجد شرایط در مورد استفاده از روش NLP (پردازش زبان طبیعی) در روان درمانی تردیدهای بسیار دارند.”

گروهی از متخصصان در مقاله‌ای که در سال 2019 که در مجله مربیگری روانشناسی بین‌المللی منتشر شد، این‌گونه نوشتند که: “بسیاری از منتقدان NLP وجود دارند که آن را به عنوان متغیری شبه علم، روان‌شناسی عامه‌پسند یا حتی یک فرقه می‌دانند که هیچ دلیل و شواهد علمی برای اثرگذاری آن در دست نیست.” همچنین، یونگ پس از جستجوی 90 مقاله در مورد NLP در روان درمانی، این‌گونه نتیجه گرفته است: “به طور خلاصه، هیچ مطالعه تجربی وجود ندارد که فقط بر اساس ابزارها و تکنیک‌های NLP شواهدی در مورد کارایی این روش ارائه دهد.”

یک بررسی آنلاین نشان داد که برخی از دوره‌ها بیان می‌کنند که شما می‌توانید در مدت 200 ساعت مطالعه به صورت (self-study) به یک متخصص و استاد در این حوزه تبدیل شوید. برای مقایسه، وبسایت انجمن روانشناسی انگلیس بیان می‌کند که تبدیل شدن به یک روانشناس منصوب معمولا به مدرک دکترای روانشناسی نیاز دارد. یک دکترای روانشناسی به طور معمول به سه سال تحقیق تمام وقت، معادل بیش از 4000 ساعت زمان، نیاز دارد.

ویلیامسون خاطر نشان کرد: “این یک بحث معتبر است که آموزش حرفه‌ای و اعتباربخشی مرتبط با مربی‌گری NLP در روان درمانی می‌تواند در این حوزه غیرقانونی تلقی شود. دقیقا همانند مشاوران حرفه‌ای و دیگر درمانگران، همه چیز به سطح آموزش و تمرین حرفه‌ای بستگی دارد، همچنین همکاری متقاضی و متخصص که به نظر من در موفقیت درمان بسیار مهم است. ” وی اضافه می‌کند که تحقیقات به طور مداوم در حال به روز شدن است و بسیاری از متخصصان در زمینه روانشناسی شروع به مشاهده عملکرد NLP و به عنوان یک جایگزین معتبر برای CBT (که مورد تایید NHS است) می‌کنند.