مانند یک زوج که میتوانند هر حرکت یکدیگر را پیشبینی کنند، رباتی ساخته شده که میتواند اقدامات و اهداف آینده ربات دیگری را فقط بر اساس چند فریم ویدئویی پیشبینی کند!
هنگامی که ما انسانها یک مدت طولانی با هم همکاری میکنیم، به سرعت یاد میگیریم که اقدامات کوتاه مدت هم اتاقیها، همکاران یا اعضای خانواده خود را پیشبینی کنیم. توانایی ما در پیشبینی اقدامات دیگران، زندگی موفقیتآمیز و همکاری مشترک را برای ما آسان میکند. در مقابل، حتی باهوشترین و پیشرفتهترین رباتها نیز در این نوع از ارتباطات اجتماعی به طرز مشهودی ناتوان هستند. اما ممکن است این رویه به زودی تغییر کند.
این مطالعه که در آزمایشگاه ماشینهای خلاق در دانشکده مهندسی کلمبیا به رهبری پروفسور مهندسی مکانیک هود لیپسون انجام شده، بخشی از تلاشهایی است که در آن از طریق مشاهدات بصری، به رباتها توانایی درک و پیش بینی اهداف سایر رباتها داده میشود.
محققان ابتدا یک ربات ساختند و آن را در یک زمین بازی به اندازه تقریباً 3 فوت در 2 فوت قرار دادند. آنها این ربات را برنامهریزی کردند تا هر دایره سبزی را که میبیند جستجو و به سمت آن حرکت کند. اما یک چالش وجود داشت: گاهی اوقات ربات میتوانست یک دایره سبز در دوربین خود ببیند و مستقیماً به سمت آن حرکت کند. اما گاهی، دایره سبز توسط یک مقوای قرمز مسدود میشد، در این صورت ربات به سمت یک دایره سبز دیگر حرکت میکرد.
ربات ناظر پس از دو ساعت تماشای رباتی دیگر شروع به پیشبینی هدف و مسیر او كرد. ربات مشاهدهکننده سرانجام توانست هدف و مسیر ربات دیگر را 98 بار در شرایط مختلف پیشبینی کند، بدون اینکه در مورد مشکلات دید ربات دیگر به او گفته شده باشد.
بویوان چن، نویسنده اصلی این مقاله که این کار را با همکاری کارل ووندریک، استادیار علوم کامپیوتر انجام داده، مقاله مورد نظر توسط Nature Scientific Reports منتشر شده، میگوید: “نتایج اولیه ما بسیار هیجانانگیز است. یافتههای ما نشان میدهد که چگونه رباتها میتوانند جهان را از منظر یک ربات دیگر ببینند. توانایی مشاهده برای قرار دادن خود در جای همسان خود شاید یک شکل ابتدایی از همدلی در رباتها باشد.”
هنگامی که این محققان آزمایش را طراحی کردند، انتظار داشتند که ربات نظارهگر یاد بگیرد که درباره اقدامات کوتاه مدت ربات سوژه پیشبینی کند. با این حال آنچه محققان انتظار نداشتند این بود که ربات نظارهگر با تماشای چند ثانیه فیلم بتواند حرکت همکار خود را با دقت پیشبینی نماید.
محققان اذعان میکنند رفتارهایی که ربات در این مطالعه نشان داده بسیار سادهتر از رفتارها و اهداف انسان است. با این حال، آنها معتقدند که این ممکن است آغاز علوم شناختی (نظریه ذهن) برای رباتها باشد. در حدود سه سالگی، کودکان درک میکنند که دیگران ممکن است اهداف، نیازها و دیدگاههای متفاوت با آنها داشته باشند. این میتواند به فعالیت های بازیگوشانه مانند پنهانکاری و همچنین اتفاقات پیچیدهتری مانند دروغ منجر شود. به طور گستردهتر، نظریه ذهن به عنوان اصلیترین وجه تمایز شناخت انسان و پستانداران شناخته میشود و عاملی است که برای تعاملات اجتماعی پیچیده و سازگار مانند همکاری، رقابت، همدلی و فریب اساسی است.
لیپسون تصدیق میکند که سوالات اخلاقی زیادی وجود دارد. این فناوری رباتها را از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار میکند، اما اگر رباتها بتوانند نحوه تفکر انسان را پیشبینی کنند، آیا ممکن است روزی یاد بگیرند که این افکار را دستکاری کنند؟ لیپسون میگوید: “ما گمان میکنیم كه رباتها برای مدت طولانی در این حد از پیشرفتگی باقی نمیمانند. مانند سایر اشکال هوش مصنوعی که هر روزه در حال پیشرفت هستند، ما امیدواریم که سیاستگذاران به این نوع فناوری کمک کنند تا همه بتوانیم از آن بهرهمند شویم.”