امروزه خرده‌فروشان بیشتری به سراغ هوش مصنوعی و سیستم‌های هوشمندی که می‌توانند برای انجام کارهای خاصی آموزش ببینند، می‌روند تا به این وسیله بتوانند ترجیحات، سلیقه و علایقبسیار خاص مشتریان را به طور کاملا خودكار پیش‌بینی کنند. چیزی که قبل از این و بدون وجود هوش مصنوعی غیرقابل تصور بود.
خرید به وسیله هوش مصنوعی!
دانیل بورک (Daniel Burak) مشاور خرده‌فروشی بلیک روتنبرگ (Blick Rothenberg)، این که بتوان به مشتریان پیش از آنکه متوجه میل و اشتیاق خود به خرید محصولی شوند آن محصول را پیشنهاد داد را یک معجزه مقدس می‌داند. ویل بروم (Will Broome) بنیانگذار Ubamarket، شرکت بریتانیایی است که اپلیکیشن‌هایی با قابلیت خریدکردن به کمک هوش مصنوعی ایجاد می‌کند و این امکان را برای افراد فراهم می‌سازد تا هزینه کالاهای خرید شده را توسط تلفن پرداخت نمایند. اپلیکیشن تولیدی آن‌ها قادر به تهیه لیست خرید برای مصرف‌کنندگان و اسکن محصولات به منظور بررسی مواد تشکیل‌دهنده آن‌هاست.
وی می‌گوید: “سیستم هوش‌مصنوعی به کار رفته در اپلیکیشن‌های ما، توانایی ردیابی الگوهای رفتاری مردم (به جای ردیابی خریدهای معمولشان) را دارد. این به معنی آن است که هرچه بیشتر آنلاین خرید کنند، هوش مصنوعی بیشتر درباره کالاهای مورد علاقه‌شان می‌فهمد.”
وی در ادامه این‌گونه توضیح داد که: “ماژول‌های هوش مصنوعی نه تنها برای انجام کارهای واضح طراحی شده، بلکه با ادامه کار توانایی یادگیری و ارائه پیش‌بینی‌های دقیق‌تری را نیز خواهد داشت. برای مثال هنگام خرید کردن سیستم به صورت کاملا خودکار می‌تواند حدس بزند که برای شنبه کدام برند شکلات را انتخاب خواهید کرد.”
اوبامارکت (Ubamaket) تلاش کرده است تا بزرگترین سوپرمارکت‌های انگلیس را به استفاده از این برنامه ترغیب کند و با فروشگاه‌های زنجیره‌ای کوچک محلی در بریتانیا همچون Spar ، o-op و Budgens (که به طور سنتی کار کی‌کند) وارد معامله شده است.
سیستم ارائه شده توسط این شرکت، حجم کمی دارد و به دلیل شرایط پاندمیک موجود، استفاده از آن در میان مردم به شدت مورد توجه قرار گرفته است. زیرا این روزها مردم تمایل کمتری به ایستادن در صف خرید دارند. بروم می‌گوید: “با استفاده از این برنامه دریافتیم كه متوسط محتویات سبد خرید افراد 20٪ افزایش یافته و کسانی كه این اپلیکشن را در گوشی‌های همراه خود نصب کرده‌اند، سه برابر بیشتر به فروشگاه ها باز می‌گردند.”
در برلین آلمان، یک استارت‌آپ به نام SO1 الگوریتم را برای خرید به کمک هوش مصنوعی ایجاد کرده و برای خرده‌فروشان کارهای مشابهی انجام می‌دهد. این شرکت ادعا می‌کند که افرادی که این برنامه را در گوشی‌های خود نصب کرده‌اند، 9 برابر بیشتر از افرادی که تنها تبلیغات سنتی به آنان ارائه می‌شود، خرید می‌کنند (حتی زمانی‌که تخفیف‌های ارائه شده کمتر از 30% باشد).
با چنین الگوریتم‌هایی دریافت پیشنهاد کالاهایی که ممکن است خواهان آن باشید بسیار شدنی است. با این‌حال، جنی تنیسون (Jeni Tennison)، رئیس موسسه Open Data انگلستان در سازمانی که باسواستفاده از داده‌ها مبارزه می‌کند، نگرانی خود را درباره مقدار زیاد اطلاعات جمع‌آوری شده از افراد، بیان کرد.
وی چنین می‌گوید که: “مردم از طرفی بابت خرید به کمک هوش مصنوعی و پیشنهادهای کالاهای مورد علاقه‌اشان خوشحال‌اند ولی از سوی دیگر احساس ناراحتی بیشتری نیز می‌كنند. زیرا احساسی شبیه به عریانی، آنان را در برمی‌گیرد و به سوی این تفکر سوق می‌دهد که همچون کاریکاتورهایی‌اند که خریدهای خاصی کرده و پیچیدگی شخصیتشان هیچ ارزش و بهایی ندارد.” او این‌گونه سخنان را ادامه داد که: “با استفاده از هوش‌مصنوعی در خرده‌فروشی پرسش‌های بزرگتری در جامعه به وجود خواهد آمد. ما بایداز خود بپرسیم که جمع‌آوری داده‌ها چقدر عادلانه و مطابق با معیارهای اخلاقی است. به عنوان مثال آیا به زنان سفیدپوست طبقه متوسط سبزیجات تازه با قیمت پایین‌تر پیشنهاد می‌شود اما کسی که واقعا به آن نیاز دارد از چنین پیشنهادهایی بی‌بهره است؟!”
تنیسون افزود که: “آنچه ما واقعا باید درک کنیم که تاثیر جمع‌آوری و دسته بندی داده‌ها بر بخش‌های مختلف جامعه چیست. آیا این دسته بندی کردن افراد بر اساس نژاد، وضعیت اقتصادی، اجتماعی و جنسیت آن‌ها درست است؟”
آمازون با جمع‌آوری اطلاعات و خرید کردن به کمک هوش مصنوعی کاملا آشنا است. این شرکت اطلاعات زیادی در مورد خریدهای آنلاین مشتریان خود دارد. این فروشگاه اکنون به سمت حرکت به سوی خرده‌فروشی فیزیکی با کمک انبوهی از کالاها و مبتنی بر فناوری بینایی کامپیوتر و هوش مصنوعی است.
این بدان معناست که در فروشگاه‌های مواد غذایی آمازون (Amazon Go Grocery Store) که در حال حاضر در 27 مکان در ایالات متحده فعال و دایر است، مردم می‌توانند بدون تعامل با انسان خرید خود را انجام دهند. خرید کردن با کمک هوش مصنوعی در این فروشگاه‌ها توسط تلفن‌های هوشمند و کاملا بدون نیروی انسانی است. آن‌ها هنگام ورود به سوپرمارکت، تلفن‌های هوشمند خود را به روی اسکنر می‌کشند، آنچه را که می‌خواهند خریداری کرده و سپس از فروشگاه خارج می‌شوند. البته هوش مصنوعی در حال مشاهده رفتار این مشتریان است و در پایان صورتحسابی برای آن‌ها ارسال می‌کند. درحال حاضر، چنین سوپرمارکتی به صورت آزمایشی در شهر لس آنجلس آمریکا در حال اجرا است.
اولین فروشگاه‌های Amazon Go Stores به دلیل هزینه سنسورها و تجهیزات مورد نیازشان، بسیار کوچک بودند اما این شرکت به تدریج در حال توسعه آن‌ها به فروشگاه‌های بزرگتری است. آمازون همچنین در حال کار بر روی فناوری خرید با کمک هوش مصنوعی برای سوپرمارکت‌هایی است که نمی‌خواهند فروشگاه‌های خود را با چنین سیستم‌های پرهزینه‌ای ادغام کنند. این جا است که Dash Cart وارد می‌شود. Dash Cart همان چرخ دستی ساده موجود در تمامی سوپرمارکت‌ها است، با این تفاوت که مملو از سنسورهایی است که هرچه در آن قرار می دهید را شناسایی می‌کند.
یکی دیگر از فروشگاه‌های خرده‌فروشی آمریکایی، کروگر (Kroger)، در حال آزمایش قفسه‌های هوشمندی است که مجهز به نمایشگرهای LCD هستند و برای جلب توجه مشتری، برخی از محصولات را با پرتوهای ویژه و جذابی، نور باران می‌کنند. این فروشگاه، برخی از پیشنهادهای کاملا شخصی شده را از طریق بلوتوث به اپلیکیشن‌های گوشی همراه مشتریان خود ارسال می‌کند. به گفته گروه پژوهشی گارتنر (Gartner) بیش از سه چهارم خرده‌فروشان بزرگ در سراسر جهان، یا در حال حاضر از سیستم‌های مبتنی برهوش مصنوعی استفاده می‌کنند و یا قصد دارند تا پیش از پایان سال، آن را راه اندازی کنند. تحلیلگر Sandeep Unni نیز چنین می‌گوید که همه‌گیری کرونا در جهان، سبب سرعت بخشیدن به این روند شده است زیرا عادات مصرف‌كنندگان به طرز چشمگیری تغییر کرده است.
وی می‌گوید: ” قرنطینه، سبب وحشت مردم شد. بنابراین تمرکز آن‌ها به سوی خرید كالاهای اساسی (به جای خرید کالاهای غیرضروری) جلب گردیده كه به نوبه خود سبب ایجاد یک عدم تعادل میان عرضه و تقاضا شده است. در نتیجه، ما شاهد خالی شدن قفسه‌های سوپرمارکت‌ها بودیم و پیش‌بینی‌های هوش مصنوعی در ارائه کالاهای مورد علاقه مردم، به صورت ناگهانی کارآیی خود را از دست داد.”
New Tech Economy سریالی است که چگونگی نوآوری فناوری خرید کردن به کمک هوش مصنوعی را برای شکل دادن به فضای جدید اقتصادی در حال ظهور بررسی می‌کند. شرکت آمریکایی Afresh سیستم‌های تامین مبتنی هوش مصنوعی را برای سوپرمارکت‌ها ایجاد می‌کند تا بتواند به آن‌ها، بهترین اطلاعات را درباره کالاهای موجودی در انبار ارائه دهد. مات شوارتز (Matt Schwartz)، بنیانگذار Afresh چنین می‌گوید که کارکنان باید به سیستم‌های هوش مصنوعی درباره وقایع مهم تقویم، مانند جشن هالووین، آموزش دهند.
وی می‌گوید: “در نظر گرفتن مواردی مانند تعطیلات و دیگر رویدادها از نظر تاریخی یکی از بزرگترین چالش‌های پیش روی هوش مصنوعی بوده است.” وی این‌گونه افزود که:” ما نمی‌توانیم بطور کامل انسان‌ها را مجبور به استفاده از سیستم‌های خودکار کنیم. هوش مصنوعی ممکن است 20 مورد کدو تنبل را برای ماه اکتبر پیشنهاد دهد و در صورت نیاز انسان می‌تواند آن را انتخاب نماید.”
