هوش مصنوعی از آن دست رشته‌هایی است که به دلیل تازگی و جذابیت موضوعی که دارد علاقمندان بسیاری را پیدا کرده است. صحبت در مورد هوش مصنوعی و ابراز اطلاعات در بین افراد مختلف زیاد شده است و علاقمندان زیادی وجود دارند که دوست دارند در این زمینه تحصیل و کار کنند. ما در این مقاله سعی کرده ایم تا یک راهنمای کلی برای آن دسته از کسانی که می‌خواهند اطلاعات کاملی در مورد بازار کار هوش مصنوعی بدست آورند ارائه دهیم.
رشته هوش مصنوعی چیست؟
هوش مصنوعی گرایشی در مقاطع تحصیلات تکمیلی است که دوره ای شامل دروس نظری و عملی و تحقیقاتی در زمینه هوشمند سازی کامپیوترها و سیستم های مبتنی بر کامپیوتر است. تحقق این هدف با الهام از ویژگی‌های موجودات زنده و بالاخص انسان پیگیری می‌شود. لذا ایجاد قابلیت های تحلیل اطلاعات، استدلال، یادگیری و رفتار هوشمندانه، حس بینایی، درک و تولید زبان و گفتار در کامپیوترها از اهداف این رشته می‌باشد. در دوره ارشد هوش مصنوعی دانشجویان با مطالبی چون شبکه‌های عصبی، هوش مصنوعی پیشرفته، تئوری فازی و… آشنا می شوند.
هوش مصنوعی رشته‌ای است که به ظاهر بخشی از علم کامپیوتر می‌باشد اما در درون خود ارتباط تنگاتنگی با سایر علوم دارد. ریاضیات، فلسفه، زبان شناسی، روانشناسی، عصب شناسی، فیزیولوژی، علوم مهندسی، زیست شناسی، علوم کامپیوتر، پزشکی، علوم اجتماعی و… علوم و زمینه‌هایی است که یک متخصص هوش مصنوعی باید بتواند از آن‌ها سر در بیاورد.
کاربردهای رشته هوش مصنوعی چیست؟
در حال حاضر در اول راه هوش مصنوعی و اول جاده‌ای قرار داریم که منتهی به آینده‌ای شگفت‌انگیز برای ما می‌شود. امروزه هوش مصنوعی به جایی رسیده که توانسته در زندگی فردی مردم نفوذ پیدا کنید و استفاده از آن در برخی کارهای روزمره بسیار ناملموس باشد که فرد به این که دارد از هوش مصنوع بهره می‌برد توجهی نشان ندهد. این مسئله نشان می‌دهد که رفته رفته استفاده از هوش مصنوعی بیشتر خواهد شد و کاربردهای جدی‌تری پیدا خواهد کرد. همین حالا هم از هوش مصنوعی در حوزه‌هایی مانند پزشکی، صنایع تولیدی، بازاریابی، اتوماسیون فرآیندهای مختلف، اقتصاد و … به کار می‌رود.
علاوه بر آن چه که گفته شد فعالیت‌هایی مانند طراحی سیستم‌های ایمنی، مسائل تشخیص هویت، بازی‌های کامپیوتری، طراحی سیستم‌های پیشرفته نظامی، طراحی نرم افزارهای هوشمند و… همه رو به پیشرفت هستند و برای پیرفته‌تر شدن به هوش مصنوعی نیاز دارند. با توجه به همه‌ی این مسائل استفاده از هوش مصنوعی هر روز بیشتر از روز دیگر خواهد شد و هم چنان که کاربردهای آن گسترش خواهد بافت نیاز به متخصصان هوش مصنوعی هم بیشتر خواهد شد. همین امر باعث می‌شود تا فرصت‌های شغلی برای متخصصان هوش مصنوعی روز به روز بیشتر شود.
یک فارغ‌التحصیل هوش مصنوعی چه مباحثی را مطالعه کرده است؟
دروس متنوعی در زمان تحصیل رشته هوش مصنوعی به دانشجوی هوش مصنوعی آموزش داده می‌شود که عبارتند از:
- شبکه های عصبی: روش های جدید برای حل مسائل در هوش مصنوعی
- یادگیری ماشین: بررسی و یادگیری روش و الگو به صورت خودکار
- پردازش تکاملی: در این شاخه برای یک مسئله چند جواب مختلف در نظر گرفته می شود
- رباتیک: در این شاخه علوم متفاوتی مانند مکانیک ،الکترونیک ،ساخت و … باهم ترکیب می شوند
- محاسبات نوین: انجام محاسبات ریاضی به صورت نمادین
- پردازش تصویر: بهسازی تصاویر
- منطق فازی
- سیستم های خبره: طراحی و ساخت رباط های کاربردی
- بینایی ماشین: درک خودکار تصاویر توسط کامپیوتر
- پردازش گفتار: درک صدای انسان
- برنامه ریزی: رسیدن به یک هدف خاص از طریق برنامه ریزی
بازار کار هوش مصنوعی در ایران
خوشبختانه بازار کار هوش مصنوعی چند سالی است که در ایران با اقبال خوبی مواجه شده است و شرکت‌های متعددی چند سالی است که در زمینه هوش مصنوعی در کشورمان شروع به فعالیت کرده‌اند. علاوه بر آن با پیشرفت کسب و کارهای آنلاین و کسب و کارهای داده محور در ایران، نیاز به استخراج داده و تفسیر داده‌ها بیشتر شده و در آینده نیز بیشتر خواهد شد. به طور کلی همگام با پیشرفت‌هایی که در دنیا در زمینه هوش مصنوعی رخ می‌دهد و نیاز به متخصصان هوش مصنوعی بیشتر می‌شود، در ایران هم، حالا با کمی تاخیر، نیاز به متخصصان هوش مصنوعی در آینده بیشتر خواهد شد و بازار کار هوش مصنوعی در ایران هم روز به روز گسترده‌تر خواهد شد. موقعیتهای کار در زمینه هوش مصنوعی در ایران بیشتر از این که هست خواهد شد اما در حال حاضر در زمینه‌های زیر به نیروی متخصص بیشتری نیاز است:
- برنامه نویس
- مدیر وب سایت
- طراح و تحلیل گر نرم افزار
- طراحی و ساخت ابزارهای هوشمند
- متخصص هوش مصنوعی در صنعت (مانند طراحی ربات و دستگاههای هوشمند )
- متخصص هوش مصنوعی در حوزه تشخیص گفتار (تبدیل متن به گفتار و …)
- متخصص هوش مصنوعی در زمینه پردازش تصویر
- متخصص هوش مصنوعی در زمینه پردازش متن (تولید دستیارهای هوشمند و چت‌بات‌ها و …)
- طراحی بازی ها
- مدیر شبکه
- مدیر امنیت اطلاعات
- طراحی ربات ها
- استخراج داده ها
برای مطالعه بیشتر در زمینه هوش مصنوعی و کاربردهای آن به بلاگ عامر اندیش مراجعه کنید.
هوش مصنوعی به عنوان محرک اصلی فناوری های نوظهور مانند رباتیک و اینترنت اشیا و بیگ دیتا دانست که در آینده نزدیک بر روی اکثر شغلها تأثیر می‌گذارد. کشور ایران هم از این قاعده مستثنی نیست و تعداد آگهی‌های استخدامی هوش مصنوعی در سایت‌های کاریابی ایرانی رشد چشم گیری داشته است.
بسیاری از افراد با ظهور هوش مصنوعی ترسیدهاند که شغل خود را از دست بدهند، اما بسیار از شغلها از هوش مصنوعی در امان هستند! از هوش مصنوعی نمیتوان برای مدیریت و برنامه ریزی استراتژیک شرکت ها استفاده کرد. همچنین به دلیل اینکه هوش مصنوعی نمیتواند احساس هم دردی با بیماری کند نمیتواند جایگاه روانپزشکها را بگیرد.
در حال حاضر بیشترین موقعیتهای شغلی در زمینه هوش مصنوعی مربوط به پردازش تصویر،صدا و متن، طراحی دستگاههای هوشمند و استخراج داده ها است.
