بارها به این مسئله اشاره کردیم که هوش مصنوعی تمام جنبه‌های زندگی انسان را متحول خواهد کرد. تا به حال هوش مصنوعی نوآوری‌هایی در زمینه‌های مختلف داشته است. نوآوری‌های جالبی مانند پارکینگ‌های اتوماتیک، شبکه‌های اجتماعی، دستیارهای هوشمند و… همه نمونه‌هایی از کاربردهای هوش مصنوعی هستند. امروزه می‌توان گفت هوش مصنوعی عملا در همه جای جهان وجود دارد و خیلی زود دنیا آموزش و دانشگاه و مدرسه را متحول خواهد کرد.
در حال حاضر در بخش‌های مختلف جهان رویه‌های مختلفی را برای ادغام هوش مصنوعی با برنامه‌های آموزشی در مدارس و دانشگاه‌ها و… در پیش گرفته‌اند و حوزه آموزش و پرورش را دچار تغییراتی بنیادی کرده‌اند. با آموزش از طریق گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها، دانش‌آموزان دیگر کمتر به سراغ کتاب‌ها می‌روند و در همین حال موسسات اینترنتی بسیاری در سراسر جهان به وجود آمده‌اند که در بستر اینترنت آموزش‌های مختلفی را ارائه می‌دهند و فرصت‌های جدیدی را برای افراد ایجاد می‌کنند تا از آموزش‌های مختلفی بدون اینکه نیاز باشد خانه را ترک کنند، بهره‌مند شوند.
جهان امروز ما دائما در حال تغییر است و اختراعات جدید بر روی فرآیندهای آموزش تاثیر گذار خواهند بود. امروز و در این مقاله قصد داریم تا 6 راهی که هوش مصنوعی به وسیله آن‌ها حوزه آموزش و پرورش را متحول خواهد کرد، با هم بررسی کنیم. پس شما هم با ما همراه باشید.
1. سیستم نمره دهی اتوماسیون وقت آزاد بیشتری را برای معلمان به ارمغان خواهد آورد.
در رویه آموزش مدرن معلمان وقت زیادی را صرف وظایف اداری مانند نمره دهی به دانش آموزان و درجه بندی آن‌ها می‌کنند. در حالی که به کمک فناوری می‌توان این کار را به صورت اتوماسیون انجام داد و وقت آزاد بیشتری را برای معلم و دانش آموزان ایجاد کرد تا به مسائل مهمتری بپردازند. در ادامه تحولاتی که در حوزه آموزش پرورش رخ داده است، استفاده از سیستم‌ها و نرم‌افزارهایی که بتواند پاسخنامه‌ها و امتحانات و هم چنین مقالات کتبی دانش‌آموزان و دانشجویان را نمره دهی و درجه بندی کند، در موسسات آموزشی اجرایی خواهد شد. این مسئله به آن معنی است که هم زمانی که معلم برای برگزاری آزمون و نمره دهی صرف می‌کند از میان برداشته خواهد شد و هم اینکه مسئله ای به نام اعتراض به نمره و نمره دهی ناعادلانه نیز با وجود سیستم‌های نمره دهی اتوماسیون از بین خواهد رفت. بخش مدیریت مدرسه هم حوزه دیگری خواهد بود که از طریق هوش مصنوعی با پردازش و طبقه بندی کارهای اداری روند اتوماسیون و خودکاری به خود خواهد گرفت.
2. یادگیری شخصی سازی شده پاسخگوی نیازهای فردی دانش‌آموزان و دانشجویان خواهد شد.
شاید بیراه نباشد اگر بگوییم ما در عصر خدمات شخصی سازی شده زندگی می‌کنیم. از پیشنهادات فیلم‌ها در سایت‌هایی مثل نتفلیکس گرفته تا تبلیغات یوتیوب و…، به نوعی هر خدمات نوینی را که دریافت می‌کنیم شخصی سازی شده و متناسب با نیازهای ما است. حتی تجارت‌های وابسته به خرده فروشی نیز با کمک هوش مصنوعی بسیار شخصی سازی‌تر شده است.
با همین سرنخ، هوش مصنوعی هم به معلمان کمک می‌کند که از ابتدا، به جای شناسایی شاگردان در طول یک ترم و تشخیص نیازهای آن‌ها، نیازهای هر فرد را به صورت هوشمند تشخیص دهند و آن‌ها را برطرف کنند. این مسئله فرصت کافی را به معلمان می‌دهند تا مشکلات دانش‌آموزان را شناسایی کرده و آن‌ها را بهتر بشناسند و به آن‌ها به شکلی مناسب کمک کنند. نرم‌افزارهایی مانند Brightspace Insights قادرند تا نیازها و رفتارهای دانش آموزان را پیش‌بینی کنند و به معلمان در هنگام آموزش به آن‌ها کمک کنند.
معلمان هم چنین می‌توانند با دسترسی به اطلاعات دانش آموزان از قبل، برنامه‌های یادگیری شخصی را برای هر دانش آموز ایجاد کنند. این سیستم به جای استفاده از یک رویکرد کلی در برخورد با همه دانش آموزان، بر نقاط قوت هر فرد تمرکز می‌کند و بر روی آن کار می‌کند. از آن جایی که یادگیری ماشین و هوش مصنوعی در شناسایی الگوهایی که از چشم انسان دور می‌مانند بسیار خوب عمل می‌کنند، به معلم نیز کمک می‌کند تا با محول کردن تمارین مختلف و سخنرانی‌های کلاسی مناسب و… استعدادهای مختلف هر دانش آموز را شکوفا کند.
3. هوش مصنوعی در شناسایی خلاء‌های یادگیری کمک خواهد کرد
معلمان معمولا مجبورند برای پوشش برنامه درسی در زمان کوتاه، سرعت خاصی را برای آموزش مباحث مختلف در نظر بگیرند. این مسئله باعث ایجاد خلاء هایی در یادگیری مطالب آموزش و مباحث در دانش‌آموزان می‌شود و گاهی منجر به گیج شدن و سردرگمی آن‌ها خواهد شد. در نهایت مدارس و دانشگاه‌ها می‌توانند با کمک فناوری‌های هوش مصنوعی مشکلات این چنینی را حل کنند. دانش آموزان می‌توانند از یک گفتگوی شخصی در برنامه‌های آموزشی هوشمند استفاده کنند و مشکلات خود را بیان کرده به صورت فوری به راه حل آن‌ها و پاسخ‌های مناسب دسترسی پیدا کند. این سرویس‌های هم چنین می‌توانند به معلم کمک کنند تا سرعت آموزش را در حد مناسبی نگه دارد و او را از خلاء‌های آموزشی موجود آگاه کنند.
4. از محتواهای هوشمند بیشتر استفاده خواهد شد
کمپانی‌هایی مانند Cram101 و JustThatFacts101 به دانش آموزان کمک می‌کنند تا بتوانند از طریق هوش مصنوعی مباحث را به صورت موثرتری یاد بگیرند. برای مثال محتوای کتب درسی را به محتوا و یا راهنمای هوشمندانه قابل درکی برای دانش آموزان تبدیل می‌کند که شامل آزمون‌های چند گزینه‌ای مرتب، خلاصه‌های فصول مهم، برجسته کردن بخش‌های مهم کتاب، خلاصه سازی اختصاصی برای هر فصل و… ایجاد می‌کنند که بر روی پلتفرم‌هایی مانند آمازون در دسترس هستند.
این نوع محتواهای هوشمند تا به حال در تعدادی از موسسات آموزشی مورد استفاده قرار گرفته‌اند و علاوه بر آن تعدادی از وب‌سایت‌ها نیز از آن‌ها برای جلب رضایت کاربرانشان استفاده کرده‌اند. مدیر محتوای EMUCoupon در این رابطه توضیح می‌دهد که: “برای ما، محتوای هوشمند به معنای ایجاد یک تجربه بر اساس رفتارهای قبلی بازدید کننده است. این مسئله شامل عواملی مانند مکان، زبان، جمعیت و نوع دستگاه می‌باشد. ”
در زمینه دانشگاهی ، این مسئله و مفهوم شامل رابط‌های یادگیری دارای تنظیمات و راهنماهای یادگیری دیجیتال می‌شود. برخی از این پلتفرم‌ها دارای محتوای تعاملی، قابلیت دریافت بازخورد، ایجاد تمرینات و ارزیابی‌های کاملی می‌شوند. معلمان می‌توانند با ایجاد برنامه و محتوای قابل تنظیم که به آسانی در دسترس دانش آموزان است از این پلتفرم‌ها به راحتی بهره مند شوند. با هوشمندتر شدن این نوع محتواهای هوشمند، نوآوری‌هایی مانند شبیه سازی و ارزیابی های آینده هم با این سرویس‌ها ادغام خواهند شد.
5. آموزش آنلاین به رشد خود ادامه خواهد داد
هوش مصنوعی باعث خواهد شد تا مرزهای بین المللی در فرآیند آموزش عملا بی معنی شود. امروزه آموزش آنلاین توسعه و گسترش بسیار بیشتری را نسبت به قبل داشته است. مطالعات جدید نشان می‌دهد که بیش از شش میلیون دانش آموز آمریکایی در حال حاضر در کلاس‌های آموزش از راه دور ثبت نام می‌کنند. همچنان که هوش مصنوعی به تغییر و تحول حوزه آموزش و پرورش می‌پردازد، تعداد دانش بیشتری ترجیح می‌دهند تا در کلاس‌های دیجیتالی و آنلاین ثبت نام کنند. در همین حال، دولت‌های کشورهای در حال توسعه بر روی آموزش آنلاین به کمک هوش مصنوعی سرمایه گذاری می‌کنند تا بتوانند آموزش‌های با کیفیت بالا را در مناطق روستایی بیشتر کنند.
6. تشخیص چهره پا به میدان می‌گذارد
در مدارس چینی استفاده از سرویس‌هایی که چهره دانش آموزان را تشخیص می‌دهند، مدتی است که شروع شده است. به این ترتیب دیگر مسائلی مانند شناسه و کد دانشجویی و… از بین می‌رود. علاوه بر آن دوربین‌های تشخیص چهره در کلاس‌ها هر 30 ثانیه یک بار چهره دانش‌آموزان را تجزیه و تحلیل می‌کنند تا ببینند آیا به درس توجهی دارند یا نه و اگر اینگونه نباشد به والدین و معلم دانش‌آموز اطلاع داده می‌شود. البته این کاربرد هوش مصنوعی تا حدودی جنجال برانگیز است و منتقدانی دارد که آن را نوعی نظارت مداخله آمیز می‌خوانند. شاید نه به این شکل اما به زودی شاهد چنین سرویس‌هایی در مدارس سراسر جهان خواهیم بود.
نتیجه‌گیری: آموزش و پرورشی که ما می‌شناسیم قطعا تغییر خواهد کرد!
ما نمی‌گوییم که به زودی ربات‌های هوشمند جای معلمان را می‌گیرند و یا کلاس‌های آموزشی هوشمند فرابشری را خواهیم دید. اما به طور قطع هوش مصنوعی و ظرفیت‌هایش به کمک معلمان خواهد آمد تا سیستم ناکارآمد قبلی تغییر کند و سیستمی ایجاد شود که در آن دانش آموزان بتوانند سریع‌تر، بهتر و موثرتر یاد بگیرند. هوش مصنوعی برخی از وظایف وقت‌گیر معلمان را به عهده خواهد گرفت و زمان آزاد بیشتری را برای پرداختن به مسائل مهمتری به آن‌ها خواهد داد تا بر روی دانش‌آموزان بیشتر متمرکز شوند. به طور کلی سیستم آموزش و پرورش در سال‌های آینده قطعا تغییرات بسیاری خواهد داشت و این تغییرات در جهت مثبتی خواهند بود.
برای مطالعه بیشتر در زمینه هوش مصنوعی و کاربردهای آن به بلاگ عامر اندیش مراجعه کنید.
